Trzęsacz
Sołectwo: Trzęsacz
Aktualna liczba mieszkańców - 132
Historia
Brak danych dotyczących historii Trzęsacza. W dziele H. Berghausa folwark nie jest odnotowany, z czego wynika, że założony został w 3 lub 4 ćwierci XIX w. Udokumentowany na mapie z 1892 r. Właściciele sprzed 1945 r. nieznani. Na przełomie lat 20/30 XX w. w pobliżu folwarku powstała zabudowa kolonijna, co może wskazywać na parcelację gruntów majątku. Po II wojnie światowej założono tu tucznię trzody która była czynna do 1993 r. Po tym czasie zespół folwarczny opuszczony, nieużytkowany; w danym, przebudowanym dworze mieszka rodzina byłych pracowników tuczni.
Układ przestrzenny i zabudowa
W końcu XIX w. Trzęsacz był niewielkim folwarkiem, położonym ok. 150m na północ od szosy Pełczyce - Jarosławsko, skomunikowany z nią indywidualną drogą dojazdową. Budynki zgrupowane wokół podwórza, do którego od strony wschodniej przylegał ogród i sad. Przy drodze dojazdowej ustawione było kilka obiektów - przypuszczalnie były to czworaki. Mapa z 1934 r. przedstawia sytuację nieco odmienną. Skala folwarku została zachowana, jednak kształt dziedzińca gospodarczego uległ zmianie: pierwotnie był to prostokąt na osi długiej E-W, później na osi długiej N-S. Wynika z tego, że musiano dokonać - częściowej przynajmniej - wymiany zabudowy. Nowym elementem była kilkunastozagrodowa kolonia wzdłuż szosy Pełczyce - Jarosławsko (wcześniej teren ten nie był zabudowany). Współcześnie folwark zwarty, geometryczny układ przestrzenny - identyczny jak udokumentowany w roku 1934 r. Zabudowa gospodarcza - w większości przbudowana i w stanie półruiny - zatraciła wszelkie walory. Budynki murowane ( niektóre a górnymi partiami wykonanymi z desek), z okresu k. XIX do lat 30-tych XX w. Z zespołu tego jedynie spichlerz ze stajnią (XX-wieczny) zachował wartość architektoniczną. Interesujący był wjazd na teren folwarku poprzez zadaszony przejazd, umieszczony pomiędzy dwoma stodołami. Dawny dwór (rządówka?) uległ w latach 60-tych na tyle gruntownej przebudowie, że sprawia wrażenie obiektu powojennego. Przez dziedziniec przebiegają tory kolejki gospodarczej. Całość skrajnie zaniedbana, zdewastowana. Kolonia mieszkalna po obu stronach szosy składa się z rytmicznie rozmieszczonych, niewielkich zagród, z budynkami mieszkalnymi ustawionymi kalenicowo lub szczytem do drogi, w jednorodnych zespołach. Kolonia jest dobrym przykładem zabudowy wiejskiej z 1-szej poł. XX w.